امروز هشتاد و یکمین سالروز تولد لی جان فان، مشهورترین رزمی کار جهان است که همه ما آن را با نام بروسلی Bruce Lee می‌شناسیم. بروسلی، در سال اژدها و در ساعت اژدها در سانفرانسیسکوی آمریکا به دنیا آمد. خانواده او کمی بعد از تولد بروسلی به هنگ‌کنگ بازگشتند، اما او در ۱۸ سالگی بار دیگر، اینبار برای تحصیل به سانفرانسیسکو رفت. لی در طول عمر کوتاه خود علاوهبر فعالیت در هنرهای رزمی چینی و بنیان‌گذاری روش رزمی جیت‌کاندو به نظریه‌پردازی، فلسفه و بازیگری نیز روی آورد، زمینه‌هایی که موجب موفقیت‌هایی زود هنگام و درخشان برای او شد. درباره بروس لی در مجله پلازیو بیشتر بخوانید.
آنچه در این مقاله می خوانید
بروس لی و آغاز ورزش‌های رزمی
چابکی و ابتکار عمل بالای لی از همان ابتدا او را به سمت هنرهای رزمی سوق داد، او مهارت‌های ابتدایی را در سبک تای‌چی از پدرش آموخت و در سنین بالاتر وقتی برای اولین‌بار در سن ۱۳ سالگی در مبارزه شکست خورد و نیاز به آموزش را در خود حس کرد، تحت آموزش یک استاد هنگ‌کنگی به نام ییپ‌من Yip Man، که از دوستان پدرش بود، قرار گرفت. به گفته بروسلی، علاوهبر ییپ‌من از دیگر افرادی که بر او بیشترین تاثیر را داشته‌اند “وانگ شون لئونگ” از شاگردان ارشد ییپ‌من بوده است.
بروسلی در سن ۱۸ سالگی به آمریکا مهاجرت کرد و ۲ سال بعد از آن در سال ۱۹۶۰ آموزش هنرهای رزمی به افراد غیر چینی را آغاز کرد. نخستین شاگرد بروس یک جودوکار به نام جس گلاور بود که بعدها دستیار او شد. از آنجا که رسم و رسومات چینی، اجازه آموزش هنرهای رزمی به خارجی‌ها را نمی‌داد وی پس از مدتی با مخالفت چینیهای مقیم آمریکا مواجه شد که از او می‌خواستند دست از آموزش به خارجی‌ها بردارد. این مخالفت تا جایی پیش رفت که چینیهای مهاجر برای تعطیل کردن باشگاه او، مبارزی ماهر به نام وانگ جک مان را به مبارزه با بروس لی مامور کردند؛ اما وانگ در این مبارزه به سختی شکست خورد.
بروسلی و پایه‌گذاری جیت کاندو
بروسلی و پایه‌گذاری جیت کاندو
نبوغ و سنت‌شکنی بروسلی دو دلیل اصلی بود که سبب شد بروسلی به خلق سبک جدی از ورزش‌های رسمی روی آوَرد. او در سال ۱۹۶۰ و در حالی که فقط ۲۰ سال داشت کاملترین هنر رزمی در آن زمان با نام جیت کاندو را به نمایش گذاشت؛ ورزش رزمی منعطفی که در واقع پاسخی دندان‌شکن به تعصب بیجای استادان بروسلی بود که گمان می‌کردند ورزش‌های رزمی هیچگونه نقطه ضعفی ندارند.
جمله معروفی از بروسلی نقل شده که نشان‌دهنده تکامل این هنر رزمی در آن زمان است:
اگر انسانی با چهار دست و چهارپا پا به دنیا آمد می‌توان گفت که ضربات به شکل قابل پیچیده‌ای قابل تولید است، بنابراین تا زمانی که اینگونه نشده، فنون کاربردی و اساسی به همین شکل خواهد بود
او جیت کاندو را «سبکی بدون سبک» یا ” رزمی بدون رزمیدن” معرفی کرد؛ سبکی فارغ از فرمول‌ها و قوانین خاص و البته در کمال انعطاف. جیت‌کاندو که ترکیبی از شمشیرزنی، بوکس غربی و ئینگ است، هنوز هم به هنرجویان بسیاری آموزش داده می‌شود. در میان شاگردان سرشناس این سبک می‌توان به براندون لی (پسر درگذشته بروس)، کریم عبدالجبار، لیدی گاگا و نیکلاس کیج اشاره کرد.
در جیت‌کاندو، رزمی‌کاران قبل از هر کاری باید احترام و آداب و رسوم آن را بیاموزند. به نظر بروسلی احترام به محیط ورزش و احترام استاد و شاگردان به یکدیگر، مهم‌تر از خود جیت‌کاندو بود همان‌طور که بارها در کتاب تائوی جیت‌کاندو یاد آورد شده‌است که قبل از یادگرفتن جیت کاندو احترام را یاد بگیرید و هم‌زمان با یادگیری جیت‌کاندو درون خود را بشناسید. از این رو، در جیت کاندو اهمیت زیادی به احترام داده می‌شود و تا به حال شیوه‌های احترام بسیاری نیز تغییر پیدا کرده‌اند.
بروس لی خستگی‌ناپذیر بود. چنانکه بعد از این آموزش‌ها تصمیم به شرکت در مسابقات کاراته و نشان دادن توانایی‌های خود در هنرهای رزمی گرفت. او در سال ۱۹۶۴ در سالن ورزشی لانگ‌بیچ با اجرای چند حرکت نمایشی با سرعت و قدرتی خیره‌کننده، نامش را بر سر زبان‌ها انداخت.
درباره بروس لی قهرمان رزمی کار
چرا بروسلی به درجه استادی نرسید؟
با وجود مهارت و چابکی بالایی که در بروسلی وجود داشت او هرگز در هیچ کدام از ورزش‌های رزمی رسمی به درجه استادی نرسید. یکی از دلایل این موضوع، علاقه‌مندی بروسلی به اجرای حرکات تلفیقی و ترکیبی ابداعی خود بود که باعث می‌شد حرکاتش نزد هیچ‌کدام از اساتید با سابقه آن زمان مورد تایید نباشد. مشکلات نسبی و نژادی بروسلی نیز تا حدودی سبب نیمه‌کاره ماندن آموزش‌های حرفه‌ای به او شد؛ زیرا اساتید خبره چینی به دلیل پایبندی به رسم و رسومات دیرینه خود از آموزش هنرهای رزمی به خارجی‌ها امتناع می‌کردند. مادر بروسلی نیز که یک دورگه چینی -قفقازی بود یک خارجی به حساب آورده می‌شد و همین برای بروسلی کافی بود تا او نیز یک بیگانه تلقی شود. سومین دلیلی که بروسلی را از درجه استادی دور کرد مهاجرت او به آمریکا و دوری او از اساتیدش در هنگ‌کنک بود. با این‌همه، حتی این سه دلیل نیز نتوانست از اشتیاق بروسلی به ورزش‌های رزمی کم کند.
بروسلی در مجله تایم، به عنوان یکی از ۱۰۰ شخصیت تاثیرگذار قرن بیستم معرفی شده است. او توانست موجی از علاقه را به ورزش کونگ‌فو و ورزش‌های رزمی در کشورهای غربی ایجاد کرده و زمینه‌ساز شکوفایی فیلم‌های رزمی شود.
پایان زندگی بروسلی
قهرمان افسانه‌ای جهان و صاحب سریع‌ترین حرکات رزمی خیلی زود و در ۳۲ سالگی بر اثر اِدم مغزی درگذشت. کمتر کسی مانند بروسلی توانسته ورزش‌های رزمی را به دور از تعصب، از نو تعریف و احیا کرده و به استانداردهای اخلاقی چون فروتنی و همچنین روش‌های شناخت خویشتن تاکید کند. بروسلی فلسفه خود از هنرهای رزمی را در این عبارات بیان می‌کند:
ذهن‌ات را تخلیه کن. مانند آب باش و ترکیب و شکل خاصی به خود نگیر. اگر آب را در فنجان بریزی، به شکل فنجان درمی‌آید. اگر آب را در بطری بریزی، به شکل بطری درمی‌آید. اگر آب را در قوری بریزی، به شکل قوری درمی‌آید. آب می‌تواند جریان یابد، یا که ویران کند. اگر با مشت یا لگد، ضربه‌ای به آب بزنی، می‌بینی که چگونه منعطف باقی می‌ماند. اگر بخواهی آب را در مشت بگیری، می‌بینی که از لای انگشتان دست تو، راه خود را به بیرون می‌گشاید. چیزی که مانند آب منعطف است، هرگز نمی‌شکند. پس مانند آب باش دوست من!
دیدگاهتان را بنویسید