اگر به کبد چرب مبتلا هستید، یعنی سبک زندگی نامناسبی دارید و برای درمان کبد چرب باید شیوه زندگی خود را اصلاح کنید. بیشتر افرادی که می‌خواهند کبد چرب خود را درمان کنند باید وزن خود را کم کنند، تحرک بیشتری داشته باشند و غذاهای مناسبی بخورند. اما بایداعتراف کرد که درمان کبد چرب و انواع آن شاید آسان و ارزان بنظر برسد اما کوتاه‌مدت و سریع نیست. کبد چرب fatty liver، مشکلی است که با اشتباهات غذایی ایجاد می‌شود و متاسفانه 40 درصد از مردم ایران مبتلا به آن هستند و عوارض شدیدی برای اعضای بدن ایجاد می‌کند. در این مقاله شما با علائم، انواع و علت کبد چرب نیز آشنا خواهید شد.
کبد چرب چیست!
کبد جز دومین عضو مهم، در بدن انسان است زیرا فاکتورهای مضر مواد غذایی را گرفته و آنها را به صورتی بدون ضرر وارد سیستم های دیگر بدن می‌کند. یکی از فعالیت‌های مهم کبد، ذخیره‌سازی و سوخت و ساز چربی‌ها در بدن است. کبد طبیعی حاوی حدود پنج گرم چربی در 100 گرم وزن خود می‌باشد. هر گاه مقدار چربی بیش از پنج درصد وزن آن افزایش یابد به این حالت «کبد چرب» گفته می‌شود.
کبد چرب، بیماری شایعی در جامعه است که در بسیاری از بیماری‌ها و یا حالت‌های تغذیه‌ای در بدن ایجاد می‌شود. انباشته شدن چربی در سلول‌های کبدی می‌تواند به التهاب این سلول‌ها منجر شود. کبد نقش مهمی در سوخت و ساز و شکستن چربی‌ها در بدن دارد. در صورت بروز اختلال در آن، چربی در کبد رسوب کرده و موجب بروز کبد چرب می‌شود.
چاقی و اختلال در چربی‌های خون، بیماری دیابت، مصرف مشروبات الکلی، بدغذایی و سوء تغذیه، مصرف برخی از داروهای کورتون‌دار مثل پردنیزولون، داروهای ضد تشنج مانند اسیدوالپروئیک و مصرف بی‌رویه هورمون‌ها از جمله علل ابتلا به بیماری کبد چرب هستند.
انواع کبد چرب را می‌توان به دسته های زیر تقسیم کرد:
گرید کبد چرب ۱: کبد چرب ساده (استئاتوسیس)
گرید کبد چرب ۲: استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)
گرید ۳ کبد چرب: فیبروز
گرید ۴ کبد چرب: سیروز
گرید کبد چرب ۱: کبد چرب ساده (استئاتوسیس)
هپاتیک استئاتوسیس، گرید کبد چرب ۱ است. این همان نقطه‌ای است که چربی‌های مازاد در سلول‌های کبد جمع می‌شوند ولی بی‌ضرر است. معمولا هیچ نشانه‌ای در این زمینه وجود ندارد و ممکن است حتی تا زمانی‌که نتیجه آزمایش غیر عادی خون‌تان را دریافت نکنید متوجه این بیماری نشوید.
گرید کبد چرب ۲: استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)
تنها تعداد کمی از افرادی که به کبد چرب ساده مبتلا می‌شوند بیماری‌شان به گرید ۲، به نام استئاتو هپاتیت غیر الکلی (NASH)، پیشرفت می‌کند.
NASH یک شکل تهاجمی‌تر از این بیماری است که کبد در آن ملتهب می‌شود. التهاب، واکنش درمانگر بدن برای ترمیم آسیب‌ها و زخم‌ها است و با داشتن این شرایط، سلول‌های کبد کمتر آسیب دیده‌اند.
فرد مبتلا به NASH ممکن است در بالا سمت راست شکم‌شان احساس درد کنند.
گرید ۳ کبد چرب: فیبروز
برخی افرادی که به NASH مبتلا می‌شوند بیماری‌شان به فیبروز پیشرفت خواهد کرد. فیبروز یک التهاب مقاوم در کبد است که به اشاعه بافت اسکار فیبروز اطراف سلول‌های کبد و رگ‌های خونی منتج می‌شود. این بافت فیبروز جایگزین بخشی از بافت سالم کبد می‌شود، ولی هنوز بافت سالم کافی برای تداوم عملکرد معمول کبد وجود دارد.
گرید ۴ کبد چرب: سیروز
در این مرحله است که نوارهای بافت اسکار و توده‌های سلولی کبد گسترش می‌یابند. در نهایت کبد کوچک و پر از توده می‌شود که این مرحله را سیروز می‌گویند. سیروز پس از سن ۵۰-۶۰ سالگی رخ می‌دهد.
افراد مبتلا به سیروز کبد که به خاطر NAFLD بوده است، غالبا به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند.
آسیب وارد شده به خاطر سیروز دائمی است و قابل برگشت نیست. سیروز به آرامی، طی سالیان طولانی، پیشرفت می‌کند و موجب از کار افتادن کبدتان می‌شود.
چه کسانی در معرض این خطر هستند؟
اگر شرایط زیر را داشته باشید احتمالا به NAFLD مبتلا خواهید شد:
- چاق هستید یا اضافه وزن دارید.
- دیابت نوع ۲ دارید (این مورد موجب مصرف فزاینده چربی در سلول‌های کبد می‌شود).
- بیش از ۵۰ سال هستید.
- فشار خون بالادارید.
- کلسترول بالا دارید.
- کاهش وزن شدیدی را تجربه کرده‌اید، به عنوان مثال، پس از جراحی کاهش وزن یا پس از سوء تغذیه.
علائم و نشانه های کبد چرب چیست؟
این بیماری غالباً بدون علامت بوده اما می‌تواند به‌مرور زمان و با افزایش میزان چربی کبد خود را نشان بدهد. این علائم شامل:
- احساس خستگی و بی حالی مداوم
- کاهش وزن و اشتها
- حالت تهوع
- ضعف عمومی
- درد در مرکز و یا سمت راست بخش بالای شکم
- سردرگمی، مشکل در تمرکز
- گیجی
- تمایل به خونریزی راحت
